010 surah
ھي سورة مَکِّیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 109 آيتون ۽ 11 رڪوع آھن
سنڌي قرآن
مُترجم: ڊاڪٽر عابد لغاري
الۗرٰ ۣ تِلْكَ اٰيٰتُ الْكِتٰبِ الْحَكِيْمِ 1
ا-ل-ر، هي آيتون آهن ان ڪتاب جون جيڪو حڪمت ۽ دانائيءَ جو ڀنڊار آهي.
— ڊاڪٽر عابد لغارياَكَانَ لِلنَّاسِ عَجَبًا اَنْ اَوْحَيْنَآ اِلٰى رَجُلٍ مِّنْھُمْ اَنْ اَنْذِرِ النَّاسَ وَبَشِّرِ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْٓا اَنَّ لَھُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَ رَبِّهِمْ ڼ قَالَ الْكٰفِرُوْنَ اِنَّ ھٰذَا لَسٰحِرٌ مُّبِيْنٌ 2
ڇا ماڻهن جي لاءِ هيءَ عجيب ڳالهه آهي جو اسان خود انهن مان وحي موڪليو هڪ ماڻهو ڏانهن ته (غفلت ۾ پيل) ماڻهن کي ڊيڄاري ۽ خوشخبري انهن ماڻهن کي ڏئي جيڪي مڃين ته انهن لاءِ سچي عزت ۽ وڏو مرتبو سندن پالڻهار وٽ آهي (ان ڳالهه تي)، چيو منڪرن ته هي شخص ته بلڪل ئي جادوگر آهي پڌرو.
— ڊاڪٽر عابد لغارياِنَّ رَبَّكُمُ اللّٰهُ الَّذِيْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ فِيْ سِتَّةِ اَيَّامٍ ثُـمَّ اسْتَوٰى عَلَي الْعَرْشِ يُدَبِّرُ الْاَمْرَ ۭ مَا مِنْ شَفِيْعٍ اِلَّا مِنْۢ بَعْدِ اِذْنِهٖ ۭ ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوْهُ ۭ اَفَلَا تَذَكَّرُوْنَ 3
بيشڪ توهان جو رب الله ئي آهي جنهن خلقيو آسمانن ۽ زمين کي ڇهن ڏينهن ۾، پوءِ حڪومت جي تخت عرش تي جلوه افروز ٿيو ۽ ڪائنات کي هلائي پيو، ڪوبه شفاعت (سفارش) ڪرڻ وارو ناهي سواءِ سندس اجازت کان پوءِ (ڪو سفارش ڪري)، اهو ئي الله توهان جو رب آهي، تنهن ڪري توهان سندس عبادت ڪريو، پوءِ ڇا توهان هوش ۾ نه ايندؤ؟
— ڊاڪٽر عابد لغارياِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيْعًا ۭ وَعْدَ اللّٰهِ حَقًّا ۭ اِنَّهٗ يَبْدَؤُا الْـخَلْقَ ثُـمَّ يُعِيْدُهٗ لِيَجْزِيَ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ بِالْقِسْطِ ۭ وَالَّذِيْنَ كَفَرُوْا لَھُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِيْمٍ وَّعَذَابٌ اَلِيْمٌۢ بِـمَا كَانُوْا يَكْفُرُوْنَ 4
ڏانهس ئي توهان کي موٽي اچڻو آهي سڀني کي، وعدو آهي الله جو پڪو، بيشڪ شروعات اهو ئي ڪري ٿو پئدائش جي ۽ پوءِ اهو ئي ٻيهر پئدا ڪندو جيئن جن ماڻهن ايمان آندو ۽ عمل نيڪ ڪيا، انهن کي انصاف سان اجورو ڏئي ۽ جن ڪفر جي راهه اختيار ڪئي اهي ٽهڪندڙ پاڻي پيئن ۽ دردناڪ عذاب جي سزا ڀوڳين حق جي ان انڪار جي بدلي جيڪي انهن ڪيو.
— ڊاڪٽر عابد لغاريھُوَ الَّذِيْ جَعَلَ الشَّمْسَ ضِيَاۗءً وَّالْقَمَرَ نُوْرًا وَّقَدَّرَهٗ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُوْا عَدَدَ السِّـنِيْنَ وَالْحِسَابَ ۭ مَا خَلَقَ اللّٰهُ ذٰلِكَ اِلَّا بِالْـحَقِّ ۚ يُفَصِّلُ الْاٰيٰتِ لِقَوْمٍ يَّعْلَمُوْنَ 5
هو اهو ئي آهي جنهن ڪيو سج کي روشن ۽ چنڊ کي چمڪدار بڻايو ۽ بڻايون چنڊ جون منزلون جيئن معلوم ڪريو توهان ڳاڻيٽو سالن جو ۽ معلوم ڪريو حساب، اهو سڀڪجهه خلقيو آهي الله حق سان، کولي کولي پيش ڪري ٿو پنهنجون نشانيون انهن ماڻهن لاءِ جن وٽ علم آهي.
— ڊاڪٽر عابد لغارياِنَّ فِي اخْتِلَافِ الَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا خَلَقَ اللّٰهُ فِي السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ لَاٰيٰتٍ لِّقَوْمٍ يَّتَّقُوْنَ 6
بيشڪ ڦير گهير رات ۽ ڏينهن ۾، ۽ هر انهيءَ شيءِ ۾ جيڪا پئدا ڪئي آهي الله آسمانن ۽ زمين ۾، نشانيون آهن انهن ماڻهن لاءِ جيڪي (غلط سوچ ۽ عمل کان) بچڻ گهرن ٿا.
— ڊاڪٽر عابد لغارياِنَّ الَّذِيْنَ لَا يَرْجُوْنَ لِقَاۗءَنَا وَرَضُوْا بِالْـحَيٰوةِ الدُّنْيَا وَاطْمَاَنُّوْا بِهَا وَالَّذِيْنَ ھُمْ عَنْ اٰيٰتِنَا غٰفِلُوْنَ 7ۙ
بيشڪ جيڪي ماڻهو اميد نه ٿا رکن اسان سان ملڻ جي، ۽ راضي آهن دنيا جي حياتيءَ تي، ۽ مطمئن ويٺا آهن، ۽ جيڪي ماڻهو اسان جي نشانين کان غافل آهن.
— ڊاڪٽر عابد لغارياُولٰۗىِٕكَ مَاْوٰىھُمُ النَّارُ بِـمَا كَانُوْا يَكْسِبُوْنَ 8
انهن جو آخري ٺڪاڻو جهنم (باهه) آهي انهن براين طور جيڪي هو (غلط عقيدن) سبب ڪندا رهيا.
— ڊاڪٽر عابد لغارياِنَّ الَّذِيْنَ اٰمَنُوْا وَعَـمِلُوا الصّٰلِحٰتِ يَهْدِيْهِمْ رَبُّھُمْ بِاِيْـمَانِهِمْ ۚ تَـجْرِيْ مِنْ تَـحْتِهِمُ الْاَنْهٰرُ فِيْ جَنّٰتِ النَّعِيْمِ 9
۽ هيءَ به حقيقت آهي ته جن ماڻهن ايمان آندو ۽ عمل نيڪ ڪيا (سچايون قبوليون ڪتاب واريون) انهن کي رب سندن ايمان جي هدايت ڏيندو، جنتون ڏيندو نعمتن سان ڀريل جن جي هيٺان نهرون پيون وهنديون.
— ڊاڪٽر عابد لغاريدَعْوٰىھُمْ فِيْهَا سُـبْحٰنَكَ اللّٰهُمَّ وَتَحِيَّتُھُمْ فِيْهَا سَلٰمٌ ۚ وَاٰخِرُ دَعْوٰىھُمْ اَنِ الْـحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰلَمِيْنَ ۧ١0
اتي سندن صدا اها هوندي ته، پاڪ آهين تون الله! ۽ اها ئي دعا هوندن ته، سلامتي هجي ۽ سندن هر ڳالهه جي پڄاڻي اها هوندي ته، سموري تعريف الله رب العالمين جي لاءِ ئي آهي.
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَلَوْ يُعَجِّلُ اللّٰهُ لِلنَّاسِ الشَّرَّ اسْتِعْجَالَھُمْ بِالْخَيْرِ لَقُضِيَ اِلَيْهِمْ اَجَلُھُمْ ۭ فَنَذَرُ الَّذِيْنَ لَا يَرْجُوْنَ لِقَاۗءَنَا فِيْ طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُوْنَ 11
۽ جيڪڏهن جلدي ڪري ها ماڻهن سان الله برو معاملو ڪرڻ ۾ به ايتري ئي جيتري دنيا جي ڀلائي گهرڻ ۾ هو جلدي ڪندو آهي، ته سندن عمل جي مهلت ختم هجي ها، جيڪي ماڻهو اسان سان ملڻ جي اميد نٿا رکن، ته اسان ڇڏي ڏيندا آهيون کين سندن سرڪشي ۾ ڀٽڪڻ لاءِ.
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَاِذَا مَسَّ الْاِنْسَانَ الضُّرُّ دَعَانَا لِجَنْۢبِهٖٓ اَوْ قَاعِدًا اَوْ قَاۗىِٕمًا ۚ فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهٗ مَرَّ كَاَنْ لَّمْ يَدْعُنَآ اِلٰى ضُرٍّ مَّسَّهٗ ۭ كَذٰلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِيْنَ مَا كَانُوْا يَعْمَلُوْنَ 12
۽ انسان جو حال هي آهي جو جڏهن سخت وقت مٿس اچي ٿو ته سڏي ٿو اسان کي اٿي، ويٺي توڙي ستي، پر جڏهن اسان سندس مصيبت ٽاريندا آهيون ته ائين کسڪي ويندو آهي ڄڻ هن ڪڏهن تڪليف ۾ اسان کي سڏيو ئي ڪونه هو، اهڙيءَ طرح سهڻو بڻايو ويو آهي ڏسڻ ۾ حد پار ڪندڙن جي ڪرتوتن کي.
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَلَقَدْ اَهْلَكْنَا الْقُرُوْنَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَمَّا ظَلَمُوْا ۙ وَجَاۗءَتْھُمْ رُسُلُھُمْ بِالْبَيِّنٰتِ وَمَا كَانُوْا لِيُؤْمِنُوْا ۭ كَذٰلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِيْنَ 13
اي انسانؤ! اسان ناس ڪري ڇڏيو انهن قومن کي جيڪي توهان کان اڳي عروج تي هوندي ظلم جي راهه ورتي هئي جڏهن آيا انهن وٽ سندن رسول وٽن چٽيون نشانيون کڻي پر انهن ايمان نه آندو، اهڙيءَ طرح اسان بدلو ڏيندا آهيون ڏوهارين کي سندن ڏوهن جو.
— ڊاڪٽر عابد لغاريثُـمَّ جَعَلْنٰكُمْ خَلٰۗىِٕفَ فِي الْاَرْضِ مِنْۢ بَعْدِهِمْ لِنَنْظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُوْنَ 14
هاڻي بڻايو آهي توهان کي انهن جو جاءِ نشين زمين ۾ انهن کان پوءِ، جيئن ڏسون ته توهان ڪهڙا ٿا عمل ڪريو؟
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَاِذَا تُتْلٰى عَلَيْهِمْ اٰيَاتُنَا بَيِّنٰتٍ ۙ قَالَ الَّذِيْنَ لَا يَرْجُوْنَ لِقَاۗءَنَا ائْتِ بِقُرْاٰنٍ غَيْرِ ھٰذَآ اَوْ بَدِّلْهُ ۭ قُلْ مَا يَكُوْنُ لِيْٓ اَنْ اُبَدِّلَهٗ مِنْ تِلْقَاۗئِ نَفْسِيْ ۚ اِنْ اَتَّبِعُ اِلَّا مَا يُوْحٰٓى اِلَيَّ ۚ اِنِّىْٓ اَخَافُ اِنْ عَصَيْتُ رَبِّيْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيْمٍ 15
۽ جڏهن کين ٻڌايون وڃن ٿيون اسان جون صاف صاف ڳالهيون، ته چون ٿا اهي ماڻهو جيڪي اسان سان ملڻ جي اميد نه ٿا رکن، هن جي بدران ڪو ٻيو قرآن آڻ يا ان ۾ ڦير ڦار ڪر. چوينِ (اي نبي!) اهو ڪم منهنجو ناهي جو ان ۾ آئون ڪا ڦير ڦار ڪريان پنهنجي طرفان، آئون ته بس تابعدار آهيان ان وحيءَ جو جيڪو اچي ٿو مون ڏي، جيڪڏهن آئون نافرماني ڪندس پنهنجي رب جي ته مون کي ڊپ آهي ان خوفناڪ ڏينهن جي عذاب جو.
— ڊاڪٽر عابد لغاريقُلْ لَّوْ شَاۗءَ اللّٰهُ مَا تَلَوْتُهٗ عَلَيْكُمْ وَلَآ اَدْرٰىكُمْ بِهٖ ڮ فَقَدْ لَبِثْتُ فِيْكُمْ عُمُرًا مِّنْ قَبْلِهٖ ۭ اَفَلَا تَعْقِلُوْنَ 16
چوين ته، اگر چاهت ائين هجي ها الله جي ته آئون هي قرآن توهان کي نه ٻڌايان ها، نه توهان کي هيءَ ڄاڻ ملي ها، آخر آئون توهان جي وچ ۾ هڪ عمر گذاري چڪو آهيان هن کان اڳي، ڇا توهان عقل کان ڪم ئي نه وٺندا؟
— ڊاڪٽر عابد لغاريفَـمَنْ اَظْلَمُ مِـمَّنِ افْتَرٰي عَلَي اللّٰهِ كَذِبًا اَوْ كَذَّبَ بِاٰيٰتِهٖ ۭ اِنَّهٗ لَا يُفْلِحُ الْمُجْرِمُوْنَ 17
پوءِ ان کان وڌيڪ ظالم ٻيو ڪير هوندو جيڪو ڪا ڪوڙي ڳالهه ٺاهي الله ڏي منسوب ڪري يا ڪوڙو ڪري سندس آيتن کي، بيشڪ ڏوهي ڪابه ڪاميابي حاصل ڪري نٿا سگهن.
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَيَعْبُدُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا يَضُرُّھُمْ وَلَا يَنْفَعُھُمْ وَيَقُوْلُوْنَ هٰٓؤُلَاۗءِ شُفَعَاۗؤُنَا عِنْدَاللّٰهِ ۭ قُلْ اَتُنَبِّـــــُٔوْنَ اللّٰهَ بِـمَا لَا يَعْلَمُ فِي السَّمٰوٰتِ وَلَا فِي الْاَرْضِ ۭ سُـبْحٰنَهٗ وَتَعٰلٰى عَـمَّا يُشْرِكُوْنَ 18
۽ هي ماڻهو پوڄا ڪري رهيا آهن ٻين جي الله کي ڇڏي، جيڪي کين نڪي نقصان ڏئي ٿا سگهن ۽ نه ڪو نفعو ۽ چون وري ائين ٿا ته اهي اسان جي لاءِ سفارشي آهن الله وٽ، (اي نبي!) انهن کي چؤ، ڇا توهان اها خبر ٿا ڏيو الله کي جنهن کي هو نٿو ڄاڻي آسمانن ۾ ۽ نه وري زمين ۾؟ هو ته پاڪ آهي بلند آهي مٿاهون آهي انهيءَ شرڪ کان جيڪي اهي ڪن ٿا.
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَمَا كَانَ النَّاسُ اِلَّآ اُمَّةً وَّاحِدَةً فَاخْتَلَفُوْا ۭ وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَھُمْ فِيْـمَا فِيْهِ يَخْتَلِفُوْنَ 19
۽ شروع ۾ ته سڀ انسان هڪ ئي امت هئا، پوءِ انهن ڌار ڌار فرقا ۽ عقيدا ٺاهيا، ۽ جيڪر هڪ ڳالهه طئي ڪيل نه هجا ها تنهنجي رب طرفان ته فيصلو ڪيو وڃي ها، انهن جي وچ ۾ جنهن ۾ هو پاڻ ۾ اختلاف ڪري رهيا آهن.
— ڊاڪٽر عابد لغاريوَيَقُوْلُوْنَ لَوْلَآ اُنْزِلَ عَلَيْهِ اٰيَةٌ مِّنْ رَّبِّهٖ ۚ فَقُلْ اِنَّـمَا الْغَيْبُ لِلّٰهِ فَانْتَظِرُوْا ۚ اِنِّىْ مَعَكُمْ مِّنَ الْمُنْتَظِرِيْنَ ۧ20
۽ هي چون ٿا ته هن (نبي) تي ڇو نه لاٿي وئي آهي سندس رب جي طرفان ڪا خاص نشاني؟ ته کين چؤ! بيشڪ غيب جو مالڪ ته الله آهي، پوءِ ڀلي انتظار ڪريو، بيشڪ آئون به توهان سان گڏ انتظار ڪريان ٿو.
— ڊاڪٽر عابد لغاري